نقد و بررسی تمام سیستم‌ها قرمز (All Systems Red) – جلد یکم خاطرات ربات آدم‌کش

تمام سیستم‌ها قرمز، یا نام انگلیسی آن، All Systems Red، اولین جلد مجموعه‌ی خاطرات ربات آدم‌کش (The Murderbot Diaries) به قلم نویسنده‌ی آمریکایی، مارثا وِلز (Martha Wells)، هستش. مجموعه‌ی خاطرات ربات آدم‌کش در ژانر علمی‌تخیلی هستش و توسط ناشر نامدار علمی‌تخیلی و فانتزی آمریکا، تور (Tor) منتشر شده. این مجموعه قراره در کل یک نه‌گانه باشه و تا به این لحظه شش جلد از این نه جلد منتشر شده. امیدوارم از نقد و بررسی تمام سیستم‌ها قرمز، جلد یکم خاطرات ربات آدم‌کش، لذت ببرید.

خیلی وقت می‌شد که این کتاب و این مجموعه رو در فهرست خوانشم داشتم، ولی هیچ قصدی نداشتم که حالاحالاها بخونم‌شون، ولی برای مدتی می‌شد که حوس علمی‌تخیلی کرده بودم و تصمیم بر این شد که همین مجموعه رو بردارم و بخونم. البته باید اعتراف کنم کوتاهی این کتاب هم نقش بزرگی در این تصمیمم داشت.

کوتاه ولی کافی

تمام جلدهای مجموعه‌ی خاطرات ربات آدم‌کش کوتاه و مختصر هستند. و این قضیه مشخصاً برای تمام سیستم‌ها قرمز، جلد یکم این مجموعه هم صدق می‌کرد. کتاب چیزی حدود 100 صفحه بود، که اگر دغدغه‌ی دیگه‌ای نمی‌داشتم و تمام تمرکزم رو روی این کتاب می‌ذاشتم احتمالاً می‌تونستم همه‌ش رو توی یکی دو ساعت تموم کنم، ولی خب اوضاع بر وفق مراد نبود و خواندن این کتاب برای من دو سه روز طول کشید، که با توجه به اندازه‌ی کم این کتاب، طولانی محسوب می‌شه. البته این وقفه‌ی نسبتاً طولانی ربطی به کتاب نداشت، اگر منصفانه بخوام به این کتاب نگاه کنم، هیچ چیزی رو ندیدم که واقعاً من رو اذیت کنه. این کتاب در کل خیلی تروتمیز بود. بذارید مقداری درباره‌ی خود کتاب حرف بزنم.

داستان کتاب تمام سیستم‌ها قرمز

اگر از افرادی هستید که هیچ جوره از اسپویل خوش‌تون نمی‌آد و یک جورهایی می‌خواید کاملاً کور شروع به خواندن یک کتاب کنید، خواندن این بخش رو پیشنهاد نمی‌کنم. در این بخش داستان کلی این کتاب شرح داده می‌شه ولی هیچ وارد جزئیات نمی‌شم. به هر حال هشدار رو دادم تا خدای نکرده اسپویل نشید.

داستان ربات آدم‌کش در یک سیاره‌ی دیگه شروع می‌شه. شخصیت اصلی داستان ما که در واقع نصفه ربات و نصفه آدم هستش به عنوان نگهبانِ گروهی از دانشمندان و پژوهشگران به یک سیاره‌ی دیگه رفته. از همون ابتدای داستان خیلی سریع متوجه می‌شیم که شخصیت داستان صرفاً یک ربات بی‌عاطفه نیست، اتفاقاً خیلی هم احساسات داره، تا حدی که بشه گفت واقعاً هیچ تفاوتی با یک انسان نداره. ربات داستان ما دوست داره مردم اون رو به حال خودش بذارن تا بتونه با خیالی راحت سریال‌هاش رو نگاه کنه و خودش رو سرگرم کنه.

در طول کتاب انسان‌های دانشمند آروم‌آروم سعی می‌کنند با ربات آدم‌کش ارتباط برقرار کنن و بهتر بشناسنش، چیزی که خود ربات آدم‌کش زیاد ازش خوشش نمی‌آد. حرف‌ها و نظرهای ربات آدم‌کش به نظرم شیرین‌ترین و دوست‌داشتنی‌ترین بخش از کتاب بود. حتی علی‌رغم اندازه‌ی کوچک این کتاب، خیلی راحت می‌شه با این شخصیتِ به ظاهر بی‌احساس ارتباط برقرار کرد.

مشکلات ربات دوست‌داشتنی ما و گروه انسان‌هاش زمانی شروع می‌شه که می‌فهمن گروه دیگه‌ای از پژوهشگران که آن‌طرف سیاره‌ی اونا هستند ناگهان هیچ خبری ازشون نیست. دیگه هیچ راه ارتباطی با اون‌ها نمونده و همین باعث می‌شه که ترس به جون گروه بیفته. اون یکی گروه چشون شده؟ چرا جواب نمی‌دن؟ نکنه مردن؟ نکنه اسیر شدن؟ کسی نمی‌دونه، و به همین خاطر تصمیم می‌گیرن که برن و خودشون بفهمن.

به همین میزان از داستان بسنده کنید، اگر کتاب رو از پیش خواندید که خب می‌دونید چه اتفاقی خواهد افتاد. اگر هم که نخواندید به همین بسنده کنید و اگر داستان جذب‌تون کرده برید و کتاب رو خودتون بخونید. کوتاهه و خواندش اصلاً مشکل نیست. اتفاقاً اگر اشتباه نکنم یک ترجمه هم از این مجموعه موجوده، گرچه من ترجمه رو نخواندم و اطلاعی از کیفیت کار ندارم.

_{نقد و بررسی تمام سیستم‌ها قرمز (All Systems Red) – جلد یکم خاطرات ربات آدم‌کش}

شخصیت‌پردازی

کمی در بالا درباره‌ی شخصیت‌پردازی ربات آدم‌کش صحبت کردم، و همون‌طور که احتمالاً بیشتر شماها انتظارش رو داشتید، بهترین و عمیق‌ترین شخصیت‌پردازی رو شخصیت اصلی داستان داره. دلایل اون هم مشخصه، کل کتاب رو ما در ذهن ربات آدم‌کش می‌گذرونیم و به‌جز دیالوگ‌های دیگر شخصیت‌ها و توضیحات مختصر ربات آدم‌کش درباره‌ی دیگر شخصیت‌ها، چیزی درباره‌ی اون‌ها فعلاً نمی‌دونیم. اما به این معنی نیست که شخصیت‌پردازی‌شون بده، اتفاقاً به نسبت حضور و دیالوگ‌های محدود این شخصیت‌ها، هیچ‌کدوم برام دوبعدی به نظر نمی‌رسیدند، همه‌شون رو می‌شد افرادی متفاوت با سیرت و اخلاق متفاوت تلقی کرد، چیزی که با توجه به کوتاهی این کتاب خیلی قابل توجه و احترامه.

نثری زیبا و در عین حال ساده

من نثر این کتاب رو خیلی دوست داشتم. در قیاس با کارهای دیگه‌ای که اخیراً خواندم (جردن، سندرسون، ایسلینگتون)، نثر این کتاب بدون شک جزو خوب‌هاست. توضیحات اضافه تقریباً کاملاً حذف شده و نویسنده از واژگان عجیب‌وغریب و ناشناخته و مضحک اصلاً استفاده نمی‌کنه. به‌جاش سعی می‌کنه همه‌چیز رو ساده و مختصر به خواننده برسونه، که واقعاً من دوست دارم.

با اینکه نثرهای پیچیده هم زیبایی‌های خودشون رو دارند، ولی استفاده‌ی این نوع سبک برای چنین داستانی به نظرم زیاد جالب نمی‌بود. از دیگر کارهای این نویسنده بی‌خبرم و فقط همین کتاب رو از این خانوم خواندم، ولی سبکی که باهاش این کتاب رو نوشتن واقعاً درخور و مناسب این رمان کوتاه هستش. تنها بخشی که شاید بعضی از خوانندگان سخت بدوننش برمی‌گرده به توضیحات علمی و فنی کتاب که خب با توجه به علمی‌تخیلی بودن این کتاب، چیزیه که همه باید انتظارش رو داشته باشند. اسم‌های خاص هم کم نیستند ولی در عین حال توی همین جلد یکم مجموعه نیازی نیست که سریع همه‌شون رو درک کنید و بفهمید.

پایان نقد و بررسی تمام سیستم‌ها قرمز

بیشتر چیزهایی که لازم بود گفته بشه رو گفتم. طبق معمول هم سعی کردم چیز زیادی از کتاب رو لو ندم تا دوستان حساس اسپویل نشن. امیدوارم از نقد و بررسی تمام سیستم‌ها قرمز، جلد یکم مجموعه‌ی خاطرات ربات آدم‌کش، نهایت لذت رو برده باشید. موقع خواندن جلدهای بعدی هم سعی می‌کنم نظرات خودم رو برای دوست‌داران به اشتراک بذارم.